Tashmë kanë kaluar dy dekada që kur epoka e fluturimit komercial supersonik përfundoi me uljen e fundit të Concorde në një fushë ajrore në Anglinë jugperëndimore. Vitet e fundit, shumë pretendentë për fronin supersonikë, hipersonikë, me energji hidrogjeni, me teknologji anti-boom kanë vërshuar, të paktën konceptualisht, por shumë nga këto projekte që premtojnë udhëtime super të shpejta të pandërprera, në vend të kësaj kanë ngecur, dështuar ose vonuar.
Tani një startup hipersonik europian është duke ecur, duke premtuar udhëtime joshëse si Frankfurt në Sidnei në 4 orë e 15, ose Memphis në Dubai në 3 orë 30. Koncepti Destinus është fluturim me energji hidrogjeni me pesë herë shpejtësinë e zërit, duke shkurtuar kohëzgjatjen e fluturimit në më pak se një të katërtën e udhëtimit aktual komercial ajror.
Me seli në Zvicër me një ekip prej rreth 120 punonjësish të shpërndarë në Spanjë, Francë dhe Gjermani, Destinus u themelua në vitin 2021, por ka arritur piketa me shpejtësi. Dy prototipet e tij të para kanë bërë fluturime të suksesshme provë dhe janë gati të fillojnë testimin e fluturimit me energji hidrogjeni. Prototipi i tij i tretë Destinus 3 është vendosur të bëjë fluturimin e tij inaugurues deri në fund të vitit.
Hidrogjeni është karburanti i zgjedhur i Destinus për shkak se është një burim energjie i pastër, i rinovueshëm, gjithnjë e më i lirë për t’u prodhuar dhe i aftë për ta ndihmuar atë të realizojë shpejtësinë dhe ambiciet e tij me rreze të gjatë. Aviacioni me energji hidrogjeni është ende në fillimet e tij, me motorët e avionëve të hidrogjenit që ende nuk janë futur në përdorim komercial. Airbus po zhvillon një motor avion hidrogjeni, për të cilin thotë se do të fillojë testimin e fluturimit në vitin 2026.
Synimi afatgjatë është që të ketë energji të plotë hidrogjeni dhe të zero emetime, por ndërkohë që prodhimi i hidrogjenit është ende në rritje, plani i tij afatshkurtër është të fuqizojë ngritjen me karburant konvencional të aviacionit Jet A dhe më pas të ndërrojë kur ata arrijnë shpejtësi rreth 3 Mach. Planet e kompanisë varen mjaft nga tepricat e tregut të hidrogjenit, të cilin kompania pranon lirisht se nuk e kontrollon, por ekspertët brenda dhe jashtë kompanisë kanë këshilluar që ata të vlerësojnë rënien e çmimeve.
Muajin e kaluar Destinus bleu kompaninë holandeze OPRA, tani e quajtur Destinus Energy. Përveç investimit privat dhe financimit publik që ka marrë tashmë – në prill 2023 ajo siguroi grante me vlerë 26.7 milionë euro (29.4 milionë dollarë) nga qeveria spanjolle për të zgjeruar aftësitë e saj të shtytjes me hidrogjen Destinus shpreson se këto të ardhura shtesë do ta ndihmojnë atë të përballojë sfidat që kanë parë që projekte të tjera supersonike dhe hipersonike të bien në rrugë. Aktualisht kompania po synon për një qasje “realiste” “tani që mjedisi i financimit është pak më i ashpër”.
Sa i përket faktit nëse ne do të hipim në avionë hipersonikë deri në vitet 2040, duke ngrënë mëngjes në Shangai dhe duke goditur Sao Paulo menjëherë pas drekës, mund të ketë disa pengesa teknologjike, mjedisore dhe financiare për të kapërcyer para kësaj.
Edel Strazimiri / SCAN
Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.
